ო, ეს უც­ნა­უ­რი, უც­ნა­უ­რი, უც­ნა­უ­რი ქა­ლა­ქი

"ქუ­თა­ი­სი "ეპი­გო­ნია" თა­ვი­სი არ­სით.
იყო რა­ღაც მშვე­ნი­ე­რი და დი­დი, ახ­ლა კი მხო­ლოდ ლა­მობს იყოს ასე­თი. და რა­კი არ გა­მო­დის, ბრაზ­დე­ბა და ნი­ჰი­ლის­ტუ­რი გა­უ­ფა­სუ­რე­ბის ქე­ცი­ან ეშ­მაკს უვარ­დე­ბა ხელ­ში".
გრი­გოლ რო­ბა­ქი­ძე

I. კონ­ტრას­ტე­ბის სა­მე­ფო
რო­ცა ქუ­თა­ის­ზე მიდ­გე­ბა სა­უ­ბა­რი, პირ­ვე­ლი სიტ­ყვა, რაც გო­ნე­ბას მო­აწ­ყდე­ბა, ესაა ნაც­ვალ­სა­ხე­ლი "ჩე­მი". ამ ერთ სიტ­ყვა­ში მე ყვე­ლა­ფერს ვა­ტევ - ჩემს სა­და­უ­რო­ბა­საც, ჩემ­სა და მის მსგავ­სე­ბა­საც, ჩემს მრწამ­სსაც და ჩემს ყო­ფი­ე­რე­ბა­საც. ვი­ღაც ამ სიტ­ყვა­ში მხო­ლოდ სა­და­უ­რო­ბა­სა და ყალბ პა­თე­ტი­კას გუ­ლის­ხმობს. მე სა­კით­ხის ასეთ გა­მარ­ტი­ვე­ბას არ ვა­კად­რებ ქუ­თა­ისს, რად­გან "ჩე­მიო", - ვამ­ბობ და ვგუ­ლის­ხმობ
სა­კუ­თარ ცხოვ­რე­ბას ქუ­თა­ის­ში გა­ტა­რე­ბულ­საც,
ქუ­თა­ის­თან და­კავ­ში­რე­ბულ­საც,
ქუ­თა­ი­სის­თვის გარ­ჯილ­საც და
რაც მთა­ვა­რია, -
ქუ­თა­ი­სის მიღ­მა რაც მიც­ხოვ­რია, იმა­საც, -
რაც ქუ­თა­ის­თან არაა კავ­შირ­ში, მაგ­რამ ჩე­მი ქა­ლა­ქის "ჩე­მი­ა­ნო­ბას" რომ წარ­მო­ა­ჩენს მთე­ლი სიც­ხა­დით.
ამ­ჟა­მად ამე­რი­კა­ში ვცხოვ­რობ, ხვალ სად ვიც­ხოვ­რებ არ ვი­ცი, მაგ­რამ მე ქუ­თა­ი­სი გუ­ლი­თაც და­მაქვს, რო­გორც სიყ­ვა­რუ­ლი და ზურ­გი­თაც - რო­გორც ტვირ­თი, პა­რა­დოქ­სე­ბი­თა ვართ შე­მო­სი­ლი მეც და ჩე­მი ქა­ლა­ქიც, და მი­ტომ. ქარ­თველ­თა ცხოვ­რე­ბა­ში პა­რა­დოქ­სე­ბი და კონ­ტრას­ტე­ბი ბევ­რია, მაგ­რამ ასე მგო­ნია, ქუ­თა­ი­სი ამ უც­ნა­უ­რო­ბა­თა ეპი­ცენ­ტრია, სა­ი­და­ნაც მომ­დი­ნა­რე­ობს ქარ­თუ­ლი ბუ­ნე­ბის სრუ­ლი ნა­ზა­ვი და არა პო­ლი­ტი­კუ­რი მენ­ტა­ლო­ბა.
ერ­თი დი­დი თვი­სე­ბა აქვს ქუ­თა­ისს - მას­ში გა­მო­რიც­ხუ­ლია პო­ლი­ტი­კუ­რი ამ­ბი­ცია. იქამ­დე, ჩვენს ქა­ლაქ­ში პო­ლი­ტი­კურ სი­ახ­ლე­ებ­სა და ძვრებს სრუ­ლი ინ­დი­ფე­რენ­ტუ­ლო­ბით ეგე­ბე­ბი­ან. ეს არაა ნი­ჰი­ლიზ­მი, ეს ქუ­თა­ი­სუ­რი ბუ­ნე­ბაა თან­და­ყო­ლი­ლი.
ქუ­თა­ისს ვამ­ბობ ­და ყვე­ლა ქუ­თა­ი­სელს ვგუ­ლის­ხმობ, რად­გან ქა­ლა­ქი ადა­მი­ან­თა გა­რე­შე მხო­ლოდ გე­ოგ­რა­ფი­უ­ლად შე­მო­ფარ­გლუ­ლი არე­ა­ლი და ურ­ბა­ნუ­ლად გა­შე­ნე­ბუ­ლი სახ­ლე­ბია, ქუ­ჩე­ბი და წყალ­სა­ნი­აღ­ვრე მი­ლე­ბის სის­ტე­მაა. თვით მი­სი ზე­და­პი­რუ­ლი იერ­სა­ხის გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა ქა­ლა­ქის ფსი­ქო­ლო­გი­ურ, თუნ­დაც ფი­ლო­სო­ფი­ურ ტიპს სრულ­ფა­სოვ­ნად ვერ წარ­მო­ა­ჩენს. ეს გან­ფე­ნი­ლო­ბაა და ზე­და­პი­რუ­ლი პორ­ტრე­ტი. თუმ­ცა­ღა ქუ­თა­ისს ამა­შიც აღ­მო­აჩ­ნდა კონ­ტრას­ტუ­ლი ბუ­ნე­ბა:
ის არ ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა ქა­ლაქ­თმშე­ნებ­ლო­ბის ურ­ბა­ნი­ზა­ცი­ულ კა­ნო­ნებს, რა­მე­თუ არაა გა­შე­ნე­ბუ­ლი გე­ო­მეტ­რი­უ­ლი პრინ­ცი­პის კა­ნონ­ზო­მი­ე­რე­ბე­ბით -
ან წრი­უ­ლი,
ან სამ­კუთ­ხა,
ან ოთ­ხკუთ­ხა,
ან მრა­ვალ­კუთ­ხა,
ან პა­რა­ლე­ლურ-პერ­პენ­დი­კუ­ლა­რუ­ლი გან­ლა­გე­ბის წე­სე­ბით. ქუ­თა­ი­სის თი­თო­ე­უ­ლი სახ­ლი, რო­მე­ლიც წარ­მოქ­მნის ქუ­ჩას, ისეა აშე­ნე­ბუ­ლი და ისე­თი მი­მარ­თუ­ლე­ბა აქვს მი­ცე­მუ­ლი, რო­გო­რიც სახ­ლის პატ­რო­ნის­თვის იყო ხელ­საყ­რე­ლი, ან მო­სა­ხერ­ხე­ბე­ლი. ეს კი უნი­კუ­მია, ასე იწ­ყე­ბა ქუ­თა­ი­სუ­რი ბუ­ნე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა.
კი­დევ ერ­თი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი თვი­სე­ბა, თუნ­დაც უმ­ნიშ­ვნე­ლო, მაგ­რამ საკ­მა­ოდ და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი და რაც მთა­ვა­რია თვალ­ში მო­სახ­ვედ­რი: მა­გა­ლი­თად, თბი­ლი­სე­ლე­ბი თბი­ლის­ში ჩა­სუ­ლებ­ზე იტ­ყვი­ან "ჩა­მო­სუ­ლე­ბიო", ქუ­თა­ი­სე­ლი კი ამ სიტ­ყვას ასე წარ­მოთ­ქვამს და შე­სა­ფე­რის ში­ნა­არ­სსაც აძ­ლევს - "შე­მო­მა­ტე­ბუ­ლი"...
მარ­ტო ში­ნა­არსს კი არ აძ­ლევს, არა­მედ თვი­თო­ნაც ისე ეპ­ყრო­ბა ახ­ლად­ჩა­მო­სულს, რო­გორც წარ­მოთ­ქვამს... შე­მო­მა­ტე­ბუ­ლიო, ანუ ითა­ვი­სებს მას, თა­ვი­სი­ანად ხდის, უპი­რა­ტე­სო­ბას არ ანი­ჭებს სა­კუ­თარ პერ­სო­ნას, რად­გან უნ­და ჩა­მო­სუ­ლიც რომ გახ­დეს ქუ­თა­ი­სე­ლი და არ და­კომ­პლექ­სდეს იმით, რომ წა­რა­მა­რა შე­ახ­სე­ნოს თბი­ლი­სე­ლი­ვით - შენ ჩა­მო­სუ­ლი ხარ, მე ად­გი­ლობ­რი­ვიო, ე.ი. "კა­რე­ნოი". ეს ერ­თგვა­რად შე­უ­რაც­ხმყო­ფე­ლიც არის ყვე­ლას­თვის. ქუ­თა­ის­ში კი ამის პრობ­ლე­მა არა­ვის გა­აჩ­ნია და იმი­ტომაც, რომ ქუ­თა­თუ­რე­ბი არა­სო­დეს ყო­ფი­ლან გა­ფე­ტი­შე­ბუ­ლე­ბი რა­ღაც უპი­რა­ტე­სო­ბე­ბით.
კი­დევ ერ­თი:
გა­ლაკ­ტი­ონს სა­ყო­ველ­თა­ოდ ცნო­ბილ ლექსს "წყალ­ტუ­ბო­დან ქუ­თა­ის­ში მი­მა­ვა­ლო ქა­რო"... მი­სამ­ღე­რი და­ა­მა­ტეს და ისე ოს­ტა­ტუ­რად, საქ­მე­ში ჩა­ხე­დუ­ლი კა­ცი თუ არა, ვე­რ მიხ­ვდე­ბიან, ეს მი­სამ­ღე­რი გა­ლაკ­ტი­ონს რომ არ ეკუთ­ვნის.
ეს ზე­და­პი­რუ­ლად.
არ­სით, ში­ნა­არ­სი­თა და სტი­ლით, რა თქმა უნ­და, ერ­თი სხვაა და მე­ო­რე სხვა, მაგ­რამ ერ­თი­ან სა­სიმ­ღე­რო მე­ლო­დი­ა­ში უერ­თმა­ნე­თოდ ეს სტრი­ქო­ნე­ბი ვერ იარ­სე­ბე­ბენ.
კონ­ტრას­ტი დამ­შვენ­და,
გამ­შვენ­და და
მშვე­ნი­ე­რე­ბად გან­ხორ­ცი­ელ­და.
მთე­ლი ქუ­თა­ი­სი თა­ვი­სი ში­ნა­არ­სი­ა­ნი და უში­ნა­არ­სო ატ­რი­ბუ­ტით ესაა!!!
ლექ­სის პირ­ვე­ლი, ანუ გა­ლაკ­ტი­ო­ნი­სე­უ­ლი ტა­ე­პი ასე იკით­ხე­ბა -
"წყალ­ტუ­ბო­დან ქუ­თა­ის­ში მი­მა­ვა­ლო ქა­რო,
თუ მა­ი­სის ქუ­თა­ის­მა გკით­ხოს ვი­ნა ხა­რო,
უპა­სუ­ხე, რომ სუნ­თქვა ხარ, არ კი უთ­ხრა ვი­სი,
ამას თვი­თონ მი­გიხ­ვდე­ბა ჩე­მი ქუ­თა­ი­სი".
აქ პო­ე­ზი­აა, პე­ი­ზა­ჟი, პირ­ველ­ქმნა­დო­ბის სუნ­თქვა, თით­ქოს­და ქა­რე­ბის სუნ­თქვა­ში სულ­დგმუ­ლობს ქუ­თა­ი­სი. ამის იქით მეტს ვე­რა­ფერს და­წერ, რომც და­წე­რო, არაა სა­ჭი­რო, ვერ გა­ი­თა­ვი­სებს ერ­თი მე­ო­რეს, ან სხვა და­ნარ­ჩენს.
მაგ­რამ ვი­ღაც დარ­დი­მან­დმა, ალ­ბათ ბოლ­შე­ვი­კუ­რი ეი­ფო­რი­ით, მუ­სი­კი­სა და ლექ­სის ასე თუ ისე მცოდ­ნემ, რო­მელ­საც აქვს შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი ამ­ბი­ცია, თუმც არც დი­დი პო­ე­ტია და არც დი­დი კომ­პო­ზი­ტო­რი. სწო­რედ ასე­თი დი­ა­პა­ზო­ნის პო­ე­ტი გა­ე­მე­ტი­ქა გა­ლაკ­ტი­ო­ნს და ლექსს და­ა­მა­ტა ერ­თი ტა­ე­პი, რო­მე­ლიც წარ­მო­ად­გენს ქუ­თა­ი­სი­სა და წყალ­ტუ­ბოს გან­მარ­ტე­ბას გა­რით­მუ­ლ ფორ­მაში-
"ქუ­თა­ი­სი ქა­ლა­ქია ინ­დუს­ტრი­ის მშე­ნე­ბე­ლი,
წყალ­ტუ­ბო კი მხა­რე არის მი­სი და­მამ­შვე­ნე­ბე­ლიო".
რა თქმა უნ­და, სრუ­ლი კონ­ტრას­ტია, მაგ­რამ პა­რა­დოქ­სი: ეს ორი ურ­თი­ერ­თშე­უ­თავ­სე­ბე­ლი ტა­ე­პი ჰარ­მო­ნი­უ­ლად შე­ა­თავ­სა მუ­სი­კამ - ქუ­თა­ი­სურ­მა მრა­ვალ­ხმი­ან­მა ჰან­გმა გი­ტა­რის თან­ხლე­ბით. გა­ლაკ­ტი­ო­ნის შემ­დეგ თით­ქოს­და ირო­ნი­უ­ლად, სწო­რედ რომ ქუ­თა­ი­სუ­რი სარ­კაზ­მით ჟღერს სიტ­ყვათ­შე­თან­ხმე­ბა - "ინ­დუს­ტრი­ის მშე­ნე­ბე­ლი"...
იქ­ნებ ამის­თვის და­ი­წე­რა?
იქ­ნებ შე­უ­თავ­სე­ბლო­ბის შე­თავ­სე­ბა ამ გზით გა­ი­აზ­რა ქუ­თა­ის­მა?
ყო­ვე­ლი შემ­თხვე­ვის­თვის, დღე­საც ამ­ღე­რე­ბენ სუფ­რებ­ზე დარ­დი­მან­დე­ბი და დი­დი გა­ტა­ცე­ბით მღე­რი­ან ქარ­თუ­ლი ან­სამ­ბლე­ბი ამ სიმ­ღე­რას იმის მი­უ­ხე­და­ვად, რომ ქუ­თა­ი­სი­დან საპ­ნის ბუშ­ტი­ვით გა­ი­პა­რა ინ­დუს­ტრი­ა­ლი­ზა­ცია. მე კი ასე მგო­ნია, რომ არა­თუ მხო­ლოდ ლექ­სმა და სიმ­ღე­რამ აუ­ღო ალ­ღო რე­ა­ლო­ბას და თა­ვი­სი სი­ცოც­ხლის გა­სა­ხან­გრძლი­ვებ­ლად კონ­ტრას­ტუ­ლი ნა­პი­რე­ბი გა­ერ­თი­ან­დნენ, არა­მედ თვით ცხოვ­რე­ბა­მაც იპო­ვა იმ ყბა­და­ღე­ბულ ინ­დუს­ტრი­ა­ლი­ზა­ცი­ა­ში სა­სი­ცოც­ხლო ძა­ლა, სხვა გა­მო­სა­ვა­ლი ქუ­თა­ისს არ ჰქო­ნდა, და მი­ტომ... და ეს მა­შინ, რო­ცა ქალაქ­ის ნა­ტუ­რა­ში სავ­სე­ბით არ ზის ეს ყბა­და­ღე­ბუ­ლი და თავ­სმოხ­ვე­უ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი პო­ლი­ტი­კა. ხომ ყვე­ლამ ვი­ცით: ქუ­თა­ი­სის ავ­ტო­ქარ­ხნი­დან ვერ ას­წრებ­და ავ­ტო­მო­ბი­ლე­ბი გა­მოს­ვლას, რომ გზა­ში უც­ვი­ო­და ნა­წი­ლე­ბი. ჩვენ კი დღემ­დე ვმღე­რით, ქუ­თა­ი­სი ინ­დუს­ტრი­ის მშე­ნე­ბე­ლი ქა­ლა­ქი­აო. პა­რა­დოქ­სია, აბა რა!.. ეს იმ ან­და­ზას მა­გო­ნებს - "ვირს პიტ­ნა ეზა­რე­ბო­და და ცხვირ­ში ატე­ნიდ­ნე­ნო"... მაგ­რამ ვი­რი რი­სი ვი­რია და სა­და­უ­რი ბრძე­ნია, რომ იმ პიტ­ნა­საც უნ­და შე­ე­გუოს. ეს სუ­ლაც არ ნიშ­ნავს უთავ­მოყ­ვა­რე­ო­ბას. პი­რი­ქით, ამით გა­დარ­ჩა ქუ­თა­ი­სი, რო­გორც ქა­ლა­ქი, და ამი­ტომ დღემ­დე აღი­ნიშ­ნე­ბა რუ­ქებ­ზე ქუ­თა­ი­სის ად­გილ­მდე­ბა­რე­ო­ბა დი­დი აღ­მნიშ­ვნე­ლი წერ­ტი­ლი­თა და წარ­წე­რით "KUTAISI". თა­ვის­თა­ვად ალ­ღო აუ­ღო ქუ­თა­ის­მა საბ­ჭო­თა ინ­დუს­ტრი­ა­ლი­ზა­ცი­ას და ქარ­თულ მე­ტა­ლურ­გი­ულ მა­რა­ქა­ში ისიც ჩა­ერ­თო. მაგ­რამ ეს მი­სე­უ­ლი ფუნ­ქცია სუ­ლაც არ ყო­ფი­ლა.
იქ­ნებ ბოლ­შე­ვი­კებ­მა სპე­ცი­ა­ლუ­რად დატ­ვირ­თეს ქუ­თა­ი­სი ამ "და­ვა­ლე­ბით", რა­თა მას თა­ვი­სი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა დაჰ­კარ­გო­და?! ეს კი­დევ სხვა სა­კით­ხია. პა­რა­დოქ­სია, მაგ­რამ ქა­ლაქ­მა გა­უძ­ლო ამ სიმ­ძი­მეს და ქუ­თა­თუ­რებს მა­ინ­ცა და მა­ინც არ შე­ხე­ბია ეს საბ­ჭო­უ­რი სა­ხა­დი.
ალ­ბათ ქუ­თა­ისს და მის კოპ­წია ქუ­ჩებს გუ­ლის­ხმობ­და მუხ­რან მა­ჭა­ვა­რი­ა­ნი, მთელს საბ­ჭო­ეთს რომ გა­და­აყ­ვი­რა თავ­ზე - "ამ ვიწ­რო ქუ­ჩებ­ში კო­მუ­ნიზ­მი ვერ შე­მო­ა­ბი­ჯებ­სო".

II. ორ­მა­ი­სო­ბის მის­ტი­უ­რი დღე­სას­წა­უ­ლი
ყვე­ლა ზე­იმ­სა და დღე­სას­წა­ულს რა­ღაც სიმ­ბო­ლუ­რი დატ­ვირ­თვა გა­აჩ­ნია, ან რა­ღაც ღირ­სსახ­სო­ვარ თა­რიღ­თა­ნაა ის უსა­თუ­ოდ და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი.
დე­და­მი­წის ზურ­გზე არ მო­ი­ძებ­ნე­ბა კა­ლენ­და­რუ­ლი დღე, რო­მელ­საც თა­ვი­სი ის­ტო­რი­უ­ლი, რე­ლი­გი­უ­რი ან სხვა მნიშ­ვნე­ლო­ბა არ ჰქონ­დეს. ერ­თა­დერ­თია ასე­თი თა­რი­ღი და ისიც ქუ­თა­ის­ში, რო­მელ­საც არ გა­აჩ­ნია თა­ვი­სი წარ­მო­მავ­ლო­ბის სპე­ცი­ფი­უ­რი წა­ნამ­ძღვრე­ბი. ასე­თი პა­რა­დოქ­სე­ბიც ხდე­ბა ქვეყ­ნად.
ერ­თი რამ ტრა­დი­ცი­ად დამ­კვიდ­რდა - ორ­მა­ი­სო­ბას აუ­ცი­ლებ­ლად იმარ­თე­ბა სა­ყო­ველ­თაო სე­ირ­ნო­ბე­ბი სა­ღო­რი­ის ტყე­ში. ეს არის და ეს.
ვი­თომ ეს გულ­მა­ვიწ­ყო­ბაა? ვერ ვიტ­ყვი.
გა­ნა ცო­ტა უმ­ნიშ­ვნე­ლო დე­ტა­ლი ასა­ხავს ქუ­თა­ისს? დღეს რა­ღა, მაგ­რამ გარ­და­სულ წლებ­ში მო­ხუც­თათ­ვის რომ გე­კით­ხა, რა მოხ­და ისე­თი ორ მა­ისს ქუ­თა­ის­შიო, და­ზუს­ტე­ბით ვე­რა­ვინ ვე­რა­ფერს ამ­ბობ­და.
ნა­ბოლ­შე­ვი­კა­რი პენ­სი­ო­ნე­რე­ბი იმას ამ­ბობ­დნენ, რომ ამ დღეს ჟან­დარ­მებ­მა ქუ­თა­ის­ში სა­პირ­ველ­მა­ი­სო მი­ტინ­გი და­არ­ბი­ე­სო;
დენ­დე­ბი ასე იტ­ყოდ­ნენ, ამ დღეს ყვე­ლა­ზე დი­დი სუფ­რა გა­ი­შა­ლა და ქა­ლაქ­ში რომ არ და­ე­ტია, სა­ღო­რი­ის ტყე­ში სუფ­თა ჰა­ერ­ზე გა­შა­ლე­სო;
მსა­ხი­ო­ბე­ბი იმას ამ­ბობ­დნენ, რომ ორ მა­ისს ქუ­თა­ის­ში ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პრე­მი­ე­რა ჩა­ტარ­დაო;
მწერ­ლე­ბი ვი­ღაც მწერ­ლის რა­ღაც შე­დევ­რზე იტ­ყოდ­ნენ, ეს და­ი­წე­რაო;
ვაჭ­რე­ბი ყვე­ლა­ზე სარ­ფი­ან ნა­ვაჭრ დღედ მო­ნათ­ლავ­დნენ ამ დღეს.
ერ­თის სიტ­ყვით, ორ­მა­ი­სო­ბა ყვე­ლა ქუ­თა­თუ­რის­თვის თა­ვი­სე­ბუ­რად აღ­ქმა­დია. ის კონ­კრე­ტუ­ლი პრო­ფე­სი­ის, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ფე­ნის, ეროვ­ნე­ბის თუ კონ­ფე­სი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი დღე არაა. ის ქუ­თა­ი­სის დღეა და მთელ­მა სა­ქარ­თვე­ლომ ამის შე­სა­ხებ იცის. ორ­მა­ი­სო­ბას ქუ­თა­ი­სი ნე­ბის­მი­ე­რი ჯუ­რის სტუმ­რისთვის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მას­პინ­ძე­ლია.
და მა­ინც: რა­ტომ სა­ყო­ველ­თაო სე­ირ­ნო­ბე­ბი და ისიც ტყე­ში და თუ სე­ირ­ნო­ბე­ბი, რა­ტომ მა­ინ­ცა და მა­ინც ორ მა­ისს. ნუ­თუ სამ მა­ისს ვერ ისე­ირ­ნებ­დნენ? ან თუ სე­ირ­ნო­ბა, რა­ტომ მა­ინ­ცა და მა­ინც სა­ღო­რი­ის ტყე­ში?
ამა­ზე რომ პა­სუ­ხი გავ­ცეთ, ქუ­თა­ი­სის ტვინ­ში უნ­და ჩა­ვი­ხე­დოთ. ამას კი მხო­ლოდ თა­ვი­სი ქა­ლა­ქის უაღ­რე­სად მოყ­ვა­რუ­ლი შეს­ძლებს. მე ისე ვერ გავ­კად­ნი­ერ­დე­ბი, რომ ასე­თად ჩავ­თვა­ლო თა­ვი, თუმ­ცა­ღა ჩე­მი სიყ­ვა­რუ­ლი ჩე­მი ქა­ლა­ქის მი­მართ უაღ­რე­სია, მის ტვინ­ში კი ჯერ არ ჩა­მი­ხედ­ნია, ალ­ბათ არც მიც­დია.
ბუ­ლო­ნის ტყე­შიც სე­ირ­ნო­ბენ ფრან­გე­ბი, მაგ­რამ სა­ა­მი­სოდ კონ­კრე­ტუ­ლი დღე არ და­უ­წე­სე­ბი­ათ - ვი­საც რო­დის უნ­და, მა­შინ სე­ირ­ნობს. ამის­თვის დღე­სას­წა­უ­ლის რან­გში არც ერ­თი დღე არ გა­მო­უყ­ვი­ათ წე­ლი­წად­ში. ამ უც­ნა­უ­რო­ბა­შიც ვლინ­დე­ბა ქუ­თა­ი­სის უნი­კა­ლო­ბა.
მა­გა­ლი­თად, თბი­ლი­სო­ბა ხე­ლოვ­ნუ­რად შექ­მნი­ლი დღე­ო­ბაა და ჩვენს ეპო­ქა­ში შე­იქ­მნა და ვი­ცით, რა­ტო­მაც. საქ­მე იმა­ში გახ­ლავთ, რომ ორ­მა­ი­სო­ბა ქუ­თა­ი­სო­ბა არაა. მას მხო­ლოდ საქ­მე­ში ჩა­უ­ხე­და­ვე­ბი აი­გი­ვე­ბენ. ქუ­თა­ი­სო­ბა, რო­გორც ასე­თი, არ არ­სე­ბობს და რომ შე­იქ­მნას და თუ შე­იქ­მნა, თბი­ლი­სო­ბა­სა­ვით ხე­ლოვ­ნუ­რი და "ყუ­რით მოთ­რე­უ­ლი" დღე­ო­ბა იქ­ნე­ბა და რაც მთა­ვა­რია, უტ­რა­დი­ციო. ორ­მა­ი­სო­ბას კი თა­ვი­სი ძირ­ძვე­ლი ტრა­დი­ცია გა­აჩ­ნია, რომ­ლის დარ­ღვე­ვა იმას ნიშ­ნავს, რომ უგუ­ლე­ბელ­ჰყო ეს ზე­ი­მი. სა­ღო­რი­ის ტყე­ში - თუნ­დაც ყი­რა­მა­ლა და­დე­ქი, მა­ინც იზე­ი­მებ, სხვა შემ­თხვე­ვა­ში თა­ვისვ პე­წი ეკარ­გე­ბა ზე­იმს. ერ­თხანს დო­ღიც იმარ­თე­ბო­და, ძაღ­ლე­ბის შე­ჯიბ­რიც, სპორ­ტუ­ლი კრო­სი და სხვა მსგავ­სი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი.
ორ­მა­ი­სო­ბა ყვე­ლას უხა­რია და რა უხა­რიათ, არ იცი­ან.
ქვეც­ნო­ბი­ერ­ში თუ ჩა­ვი­ხე­დავთ, ამ დღეს სი­ცოც­ხლე უხა­რი­ათ, თვით სი­ხა­რუ­ლი უხა­რი­ათ. ყვე­ლა ქე­ი­ფობს, ყვე­ლა ულო­ცავს ერ­თმა­ნეთს! ულო­ცა­ვენ და ქე­ი­ფო­ბენ იმას, რომ ცოც­ხლე­ბი არი­ან (ეს ახ­ლა), რომ არ­სე­ბობს რა­ღაც იდუ­მა­ლი მიმ­ზიდ­ვე­ლო­ბა, ერ­თმა­ნე­თის­კენ რომ იზი­დავს ერ­თმა­ნე­თის შე­უ­თავ­სებ­ლებ­საც კი.
არ­ქი­მე­დე ამ დროს საყ­რდენს ე­ძებ­და, დე­და­მი­წა რომ გა­და­ეტ­რი­ა­ლე­ბი­ნა, არა­და, არ იცო­და, რო­გო­რი მი­წი­ე­რი საყ­რდე­ნია ქუ­თა­ი­სი ყვე­ლა­ნა­ი­რი ახი­რე­ბუ­ლი იდე­ის, ყვე­ლა­ნა­ი­რი თავ­ქა­რი­ა­ნი წა­მოწ­ყე­ბის, ოღონდ თვ­ითონ ქუ­თა­ი­სი არ უნ­და გა­ხა­დო ყვე­ლა­ფერ ამის მედ­რო­შედ და ეპი­ცენ­ტრად. საყ­რდე­ნი, და არა სა­თა­ვე, ან მო­თა­ვე - ესაა მთე­ლი ქუ­თა­ი­სი თა­ვი­სი არ­სით, თო­რემ სხვაფ­რივ გინდ ქვე­ყა­ნა გა­და­ატ­რი­ა­ლე, გინდ დე­და­მი­წა, და თუ გინ­და ზე­ცაც, მის­თვის ეს სულ ერ­თია, ყვე­ლა­ფერ­ში მხარს აგი­ბამს, და­გეხ­მა­რე­ბა.
ამი­ტომ არ ჩანს ორ­მა­ი­სო­ბის სა­თა­ვე, მაგ­რამ ორ­მა­ი­სო­ბა არ­სე­ბობს და გა­ნაგ­რძობს არ­სე­ბო­ბას მხო­ლოდ ქუ­თა­ის­ში, ქუ­თა­ის­ში ნა­ხა საყ­რდე­ნი, და მი­ტომ. ყვე­ლა­ფე­რი იმი­ტომ ხდე­ბა ასე, რომ მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის გან­ზო­გა­დე­ბუ­ლი პორ­ტრე­ტია ის. არაა მას­ში გა­მოკ­ვე­თი­ლი სა­ხე­ლე­ბი და გვა­რე­ბი (თუმ­ცა­ღა, თუ დავ­კონ­კრეტ­დე­ბით, მთე­ლი წყე­ბაა ადა­მი­ან­თა, რომ­ლებ­მაც თა­ვი­სი ღირ­სე­უ­ლი და უც­ვლე­ლი ად­გი­ლი და­იმ­კვიდ­რეს ქუ­თა­ი­სის ცხოვ­რე­ბა­ში, ისი­ნი არა­თუ მხო­ლოდ ქა­ლა­ქის, თვით ეპო­ქის კო­ლო­რი­ტე­ბად იქ­ცნენ).
რო­ცა ქუ­თა­ის­ზეა სა­უ­ბა­რი და არა კონ­კრე­ტულ პი­როვ­ნე­ბებ­ზე, მხო­ლოდ მა­შინ აღიქ­ვამ მა­ს მთე­ლი სიგ­რძე-სი­გა­ნით, რა­მე­თუ ისი­ნი თა­ვის­თა­ვად ჩაქ­სო­ვილ­ნი არი­ან ქა­ლა­ქის სა­ხის­მეტ­ყვე­ლე­ბა­ში და რო­მე­ლი­მე მათ­გა­ნი რომ ვახ­სე­ნო, გა­მო­ი­ყო­ფა მხო­ლოდ ქუ­თა­ი­სის ერ­თი მცი­რე­დი დე­ტა­ლი და და­ირ­ღვე­ვა მთლი­ა­ნო­ბა, თვალს ვერ გა­ვა­დევ­ნებთ მის სრულ­მომ­ცველ ფსი­ქო­ლო­გი­ას.
მე­რე რა, რომ ქა­ლაქ­მა გა­ნი­ცა­და ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი გე­ნო­ცი­დი და დარ­ჩა და­ცა­რი­ე­ლე­ბუ­ლი და ფაქ­ტობ­რი­ვად უფუნ­ქცი­ოდ, ამა­შიც კი ქუ­თა­ი­სი შე­უ­და­რებ­ლად მდი­და­რია, რად­გან ყო­ველ­თვის ფე­ნიქ­სი­ვით წა­მო­ი­მარ­თე­ბა მა­შინ, რო­ცა მის ფეხ­ზე დად­გო­მას აღა­რა­ვინ ელის. ამა­შია სწო­რედ მი­სი ძა­ლა. თუ ხდე­ბა ინ­ტე­ლი­გენ­ცი­ის პერ­მა­ნენ­ტუ­ლი გა­დი­ნე­ბა ქა­ლა­ქი­დან, სა­მა­გი­ე­როდ ულე­ვი მა­და­ნი­ვით იბა­დე­ბი­ან ახა­ლი ძა­ლე­ბი, რა­თა ისევ კვე­ბონ სუ­ლი­ე­რე­ბით სა­ტახ­ტო ქა­ლა­ქი, რა­თა მოთ­ხოვ­ნი­ლე­ბა ქუ­თა­ის­ზე არა­სო­დეს გაქ­რეს.
ყვე­ლა­ზე უც­ნა­უ­რად სა­სა­ცი­ლო სა­ნა­ხა­ო­ბაც ქუ­თა­ის­შია, შე­იძ­ლე­ბა სხვა­გა­ნაც, მაგ­რამ აქა­ურს მა­ინც თა­ვი­სი აზარ­ტუ­ლი მიმ­ზიდ­ვე­ლო­ბა გა­აჩ­ნია - ღა­მის ქუ­თა­ი­სი.
ის მკვდა­რი­ვით თვლემს, თით­ქოს­და სა­ში­ნე­ლე­ბა­თა ფილ­მე­ბის მსგავ­სად შე­ბინ­დე­ბულ­ზე უკაც­რი­ელ­დე­ბა მთე­ლი ქა­ლა­ქი. მხო­ლოდ­ღა ახ­ლად­გა­რე­მონ­ტე­ბულ-რეს­ტავ­რირ­ე­ბუ­ლი ქუ­ჩე­ბია გა­ნა­თე­ბუ­ლი უკა­ნას­კნელ კენ­ჭამ­დე. შე­ნო­ბა­თა თი­თო­ე­ულ სვეტს და­ყე­ნე­ბუ­ლი აქვს პრო­ჟექ­ტო­რი და ბრჭყვი­ა­ლე­ბენ შე­ნო­ბის კონ­ტუ­რე­ბი ღა­მის სიბ­ნე­ლე­ში.
ლა­მა­ზია ღა­მის ქუ­თა­ი­სი და მით უფ­რო ქა­ლა­ქის ცენ­ტრა­ლუ­რი მო­ე­და­ნი, სა­დაც და­ვით აღ­მა­შე­ნებ­ლის ძეგ­ლია აღ­მარ­თუ­ლი მა­ღალ პი­ე­დეს­ტალ­ზე. მარ­თა­ლია დი­დი მე­ფის ძეგ­ლი მე­ტალ­ში ჩა­მოს­ხმუ­ლი ღა­მის ბუ­რუს­ში იკარ­გე­ბა და უჩი­ნარ­დე­ბა, სა­მა­გი­ე­როდ პი­ე­დეს­ტალს ხვდე­ბა შუ­ქი, უფ­რო სწო­რად გა­მო­ნა­შუ­ქის ანა­რეკ­ლე­ბი და ასე გგო­ნია, შუა მო­ე­დან­ზე სტე­ლა აღუ­მარ­თავთ ვი­ღა­ცის ან რა­ღა­ცის გან­სას­ვე­ნა­რით?!
არა­და, არ არ­სე­ბობს იმ ღა­მე­ში კა­ცი, ეს რომ შე­ამ­ჩნი­ოს. აქე­დან, ამ შო­რე­უ­ლი ქვეყ­ნი­დან ვხე­დავ ამას, ესეც იმი­ტომ, რომ ქუ­თა­ის­ში რო­ცა ღა­მეა, აქ დღეა, მე მა­შინ არ მძი­ნავს და ჩემს ქა­ლაქს ვუ­ყუ­რებ, არა­თუ ბი­ნოკ­ლით, არა­მედ მე­სა­მე თვა­ლით.

III. მა­ინც მკვიდ­რდე­ბი­ან მსოფ­ლიო კა­ცე­ბი ქუ­თა­ის­ში
ქუ­თა­ის­მა რომ ძეგ­ლე­ბი არ გა­ა­ხა­რა, ეს სა­ყო­ველ­თა­ოდ ცნო­ბი­ლი ფაქ­ტია, მხო­ლოდ ისი­ნი გა­დარ­ჩა, რომ­ლებ­საც ხე­ლით ვერ შეს­წვდა. ხან­დის­ხან ჩე­მი ქა­ლა­ქი უაღ­რეს პრო­ვი­ნ­ცი­ა­ლიზმს იჩენს და სავ­სე­ბით არ შე­ე­ფე­რე­ბა გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს პირ­ვე­ლი სა­ტახ­ტო ქა­ლა­ქის იმიჯს. მაგ­რამ მი­ზე­ზი მარ­ტი­ვია, სხვა გა­სარ­თო­ბი ქუ­თა­ისს აღა­რა­ფე­რი დარ­ჩე­ნია და მი­ად­გა დე­ბი იშ­ხნე­ლე­ბის, ილო ფო­ტოგ­რა­ფის, პი­კა­სოს ბი­ჭის ძეგ­ლებს, ზოგს ცხვი­რი მო­ამ­ტვრია, ზოგს ფე­ხი, ზოგ­ზეც თი­ნე­ი­ჯე­რუ­ლი ავა­რო­ბით სა­ხე­ლე­ბი ამოჩ­ხაპ­ნა და შუ­ა­ში პლი­უ­სი და­უს­ვა. აკა­კის ძეგლს ვერ შეს­წვდა და პოს­ტა­მენ­ტი მო­უჩ­ხაპ­ნა ქი­მი­უ­რი სა­ღე­ბა­ვით. და­ვით აღ­მა­შე­ნებ­ლის ძეგ­ლი ხომ სა­ერ­თოდ ღა­მის უკუ­ნეთ­ში აიტ­ყორ­ცნა.
ანაზ­დად მფრი­ნა­ვი ფრა­ზა მახ­სენ­დე­ბა კი­ნო­ფილ­მი­დან "არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი გა­მო­ფე­ნა"
- "ესაა, ბი­ჭო, პი­კა­სოს ბი­ჭი? ამით ერ­თო­ბა პი­კა­სო?"
რი­თი ერ­თო­ბა და რი­თი არა პი­კა­სო, ეს პი­კა­სოს და­ვუ­ტო­ვოთ, ჩვერნ კი პი­კა­სოს­თან და მის ბიჭ­თან დავ­რჩეთ. მსოფ­ლი­ომ არ იცის, რომ ქუ­თა­ის­ში დგას ძეგ­ლი, რომ­ლის სა­თა­უ­რის პირ­ველ­წყა­რომ სულ რა­ღაც რამ­დე­ნი­მე წლის წინ მსოფ­ლიო სახ­ვი­თი ხე­ლოვ­ნე­ბის აუქ­ცი­ონ­ზე მოხ­სნა ვან-გო­გის "მზე­სუმ­ზი­რე­ბის" რე­კორ­დი და პაბ­ლო პი­კა­სოს "P'tit Louis" (პა­ტა­რა ლუი) სოთ­ბის აუქ­ცი­ონ­ზე გა­ი­ყი­და 119 მი­ლი­ონ დო­ლა­რად. ეს თან­ხა ბევ­რად აჭარ­ბებს და აღე­მა­ტე­ბა ქუ­თა­ი­სის ბი­უ­ჯეტს.
მსოფ­ლი­ომ არ იცის, რომ პი­კა­სოს ეს ბი­ჭი ქუ­თა­ის­ში ში­ნა­უ­რი გახ­და ისე, რო­გორც ცხოვ­რე­ბის ყო­ველ­დღი­უ­რო­ბა. იქამ­დე, პი­კა­სოს თა­ვის სი­ცოც­ხლე­ში გა­გო­ნი­ლიც არ ექ­ნე­ბო­და ქუ­თა­ი­სის შე­სა­ხებ, მით უმე­ტეს ის, თუ ასე პო­პუ­ლა­რუ­ლი იქ­ნე­ბო­და იგი და მი­სი ვარ­დის­ფე­რი პე­რი­ო­დის შე­დევ­რი მის­თვის აბ­სო­ლუ­ტუ­რად უც­ხო გა­რე­მო­ში. მარ­თა­ლია ძეგ­ლზე წა­ი­თა­მა­შეს, მაგ­რამ ისიც შე­იძ­ლე­ბო­და, სა­ერ­თოდ რი­ონ­ში გა­და­ეგ­დოთ იმ პა­ტა­რა ბი­ჭი­ვით "ამ­პრე­დუ­ზო მე­დუ­ზოს" რომ იძა­ხის და ქუ­დებს არ­თმევს აგუ­ლი­სა და შავ­ლეგს...
რა თქმა უნ­და, ამ პო­პუ­ლა­რო­ბა­ში ლო­მის წი­ლი უდევს მწე­რალ­სა და სცე­ნა­რისტ რე­ზო გაბ­რი­ა­ძეს, მაგ­რამ რომ არა ქუ­თა­ი­სის თავ­ნე­ბა თვი­სე­ბა უც­ხოს გა­თა­ვი­სე­ბი­სა, არც ეს ფრა­ზა და არც პი­კა­სო და მი­სი ბი­ჭი ასე ხე­ლი-ხელ სა­გოგ­მა­ნე­ბი არ იქ­ნე­ბოდ­ნენ ქუ­თა­ის­ში.
ეს ხა­სი­ა­თი და ბუ­ნებ­რი­ვი მოთ­ხოვ­ნაა ქუ­თა­ი­სის, რა­თა კონ­ტრას­ტე­ბის სი­ლა­მა­ზით წარ­მოჩ­ნდეს. ეს ისე­თი­ვე უნი­კა­ლუ­რი მომ­ხიბ­ლა­ო­ბაა, რო­გორც თვით იმა­ვე პი­კა­სოს გა­სა­ო­ცა­რი კუ­ბის­ტუ­რი ნა­ხა­ტე­ბი და ამ მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბის უპირ­ვე­ლე­სი წი­ნა­მორ­ბე­დი - "ავი­ნი­ო­ნე­ლი ქა­ლე­ბი". ამის­თვის ქუ­თა­ისს ჯერ არ მო­უც­ლია.
"პი­კა­სოს ბი­ჭე­ბიო", - ამ­ბო­ბენ ქუ­თა­ის­ში და უკ­ვე ამ სა­ხელ­წო­დე­ბის კო­მე­დი­ურ-მუ­სი­კა­ლუ­რი ჯგუ­ფსაც გუ­ლის­ხმო­ბენ. ერ­თის სიტ­ყვით, ეს სიტ­ყვათ­შე­თან­ხმე­ბა ისე­ვეა გა­ი­გი­ვე­ბუ­ლი ქუ­თა­თუ­რებ­თან, რო­გორც სა­ფიჩ­ხი­ე­ლი, ბა­ლახ­ვნე­ლი, ჭო­მე­ლი, ზას­ტა­ვე­ლი და სხვ.
ამ დო­ნე­ზე თუ შე­ით­ვი­სებ­და ქუ­თა­ი­სი პი­კა­სოს, არა­თუ პი­კა­სომ, თვით ქუ­თა­ის­მაც არ იცო­და მთე­ლი სიც­ხა­დით, რად­გან სიყ­ვა­რუ­ლი და შე­თავ­სე­ბა მარ­ტო კი­ნო­ფი­ლე­ბით, ან ქა­ლა­ქე­ლო­ბით კი არ ხდე­ბა, არა­მედ რა­ღაც გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი და გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი კრი­ტე­რი­უ­მით, რომ­ლის სიღ­რმე­საც ჯერ კი­დევ არ ჩავ­მწვდარ­ვარ. ერ­თი კია, რომ ამ სა­ყო­ველ­თაო აღი­ა­რე­ბა-გა­თა­ვი­სე­ბა­ში ქუ­თა­ი­სურ იუ­მორს დი­დი მნიშ­ვნე­ლო­ბა ენი­ჭე­ბა.
სი­ცი­ლი მარ­ტო არ ჰყოფ­ნის იუ­მორს. აქ მე­ტი რამ არის სა­ჭი­რო. ეს მე­ტია წარ­მო­ჩე­ნი­ლი "პი­კა­სოს ბიჭ­ში", ვიდ­რე ჩა­ფიქ­რე­ბუ­ლი ჰქონ­და ეს ბა­ტონ რე­ზო გაბ­რი­ა­ძეს, ან თუნ­დაც იგი­ვე პი­კა­სოს. ამ აღი­ა­რე­ბის უნი­კა­ლო­ბის გა­სა­გე­ბად სა­ჭი­როა ვი­ცო­დეთ თვით ქუ­თა­ი­სუ­რი იუ­მო­რის რა­ო­ბა და პა­რა­მეტ­რე­ბი, თუ რით საზ­რდო­ობს ის ადა­მი­ა­ნის თუ ადა­მი­ან­თა გუ­ლით მი­ღე­ბი­სა და გა­თა­ვი­სე­ბის მხრივ.

IV. ქუ­თა­ი­სუ­რი იუ­მო­რის თავ­სა­ტე­ხე­ბი
ქუ­თა­ის­მა ძა­ლი­ან კარ­გად იცის ხუმ­რო­ბი­სა და შე­უ­რაც­ხყო­ფის ფა­სი, იქამ­დე, გრძნობს, რა რო­გორ არის ნათ­ქვა­მი. ამის ნა­თელ დას­ტუ­რად შე­მიძ­ლია მო­ვი­ტა­ნო ერ­თი ანეკ­დო­ტი, რო­მე­ლიც ეროვ­ნულ-გან­მან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბე­ლი მოძ­რა­ო­ბის გა­რიჟ­რაჟ­ზე შე­იქ­მნა და ის სრუ­ლად ასა­ხავს ჩე­მი ქა­ლა­ქის ფსი­ქო­ლო­გი­ურ ტი­პაჟს.
რო­დე­საც სა­ტახ­ტო ქა­ლაქ­მა სის­ხლის­ღვრა და ომე­ბი გა­და­ი­ა­რა, საყ­ვე­დუ­რის ნიშ­ნად თბი­ლისს უთ­ქვამს ქუ­თა­ი­სის­თვის - "შენ ჭურ­ში წევ­ხა­რო"... (ეს იმი­ტომ, რომ მთელს ამ ორომ­ტრი­ალ­ში ქუ­თა­ი­სის წვლი­ლი არ ჩან­და, იქამ­დე ას­კა­ცი­ა­ნი მი­ტინ­გიც კი არ ეწ­ყო­ბოდა).
ქუ­თა­ისს უპა­სუხ­ნია სა­ტახ­ტო ქა­ლა­ქის­თვის - "კუ­ბო­ში წო­ლას ჭურ­ში წო­ლა მირ­ჩევ­ნი­აო". ამ ანეკ­დოტ­ზე შე­იძ­ლე­ბა არა­ვის გა­ე­ცი­ნოს, არც მა­შინ გა­უ­ცი­ნია ვინ­მეს. ბევ­რმა ეს ნათ­ქვა­მი შე­უ­რაც­ხყო­ფად მი­ი­ღო, მაგ­რამ მას­ში არის ის, რაც ქუ­თა­ი­სის­თვის სა­ნუკ­ვა­რია - სიმ­შვი­დე.
ის არა­სო­დეს ჩა­რე­უ­ლა პო­ლი­ტი­კურ ბა­ტა­ლი­ებ­ში. სა­დაც სხვა იყო, ისიც იქ იყო. მაგ­რამ არა­სო­დეს მას თა­ვის თავ­ზე ზედ­მე­ტი არ აუ­ღია. იმი­ტომ კი არა, რომ რა­ი­მე­სი შე­ში­ნე­ბია ქუ­თა­ისს. არა! მხო­ლოდ იმი­ტომ, რომ მის­თვის მთა­ვა­რი იყო სი­ცოც­ხლე, პა­ტა­რა ქა­ლა­ქი? ის, და მი­ტომ. ზედ­მე­ტი ყუ­რად­ღე­ბა არ უყ­ვარს ქუ­თა­ისს, მი­თუ­მე­ტეს მტერ­თა­გან, თო­რემ ქუ­თა­ი­სი იყო სწო­რედ ის ქა­ლა­ქი, სა­დაც მხედ­რი­ო­ნის ურ­დო და­ბა­ნაკ­და. სი­ცოც­ხლე ძვი­რად უღირ­და ქუ­თა­ისს. მარ­თლაც, ჭურ­ში ჯდო­მა ჯობ­და იმ დროს კუ­ბო­ში...
ქუ­თა­ის­ში გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლია თვით­გა­დარ­ჩე­ნის ვირ­თხი­სე­უ­ლი იმუ­ნი­ტე­ტი. სა­ჭი­რო დროს აუ­ცი­ლებ­ლად უნ­და და­ვი­მა­ლოთ, ქა­ლა­ქიც პა­ტა­რაა, არც სატ­რან­ზი­ტო გზაა და არც სარ­კი­ნიგ­ზო. მტერს რომ მო­უნ­დეს, ქუ­თა­ი­სის­თვის ხელს არც კი გა­ის­ვრის, ინ­დუს­ტრია აღარ არის ჩვენ­ში, და მი­ტომ. ამით გა­დავ­რჩით რუ­სებ­თან ომის დროს, ქუ­თა­ის­ში ერ­თი ბომ­ბიც რომ არ ჩა­მო­ვარ­და, იქამ­დე ერ­თი რუ­სუ­ლი ჩექ­მაც კი არ დად­გმუ­ლა იმ ორომ­ტრი­ალ­ში.
შე­ეძ­ლოთ?
და მე­რე რო­გორ...
და მე­რე რამ­დენ­ჯერ...
ან ვინ უშ­ლი­და ხელს...
ან ახ­ლა...
მაგ­რამ რა უნ­და მო­ი­გოს მტერ­მა ქუ­თა­ის­ში გარ­და იმი­სა, რომ სუ­ლი­ერ ჭა­ობ­ში ჩა­ეფ­ლო­ბა და და­იხ­რჩვე­ბა. სამ­ხედ­რო სტრა­ტე­გი­ის მხრივ ქუ­თა­ი­სი მხო­ლოდ ქარ­თველ­თათ­ვის არის ხელ­საყ­რე­ლი და არა ნე­ბის­მი­ე­რი მომ­ხვდუ­რის­თვის,
გინ­დაც ჩრდი­ლო­ე­თი­დან წა­მო­ვი­დეს ის,
გინ­დაც სამ­ხრე­თი­დან,
გინ­დაც აღ­მო­სავ­ლე­თი­დან და
გინ­დაც და­სავ­ლე­თი­დან.
ის მხო­ლოდ და მხო­ლოდ სუ­ლი­ე­რი სა­ბა­დოა ქარ­თვე­ლი ერის და თუ ვინ­მეს უნ­და ამ ერის გა­ნად­გუ­რე­ბა, მხო­ლოდ ქუ­თა­ი­სი უნ­და აღ­გა­ვოს პი­რი­სა­გან მი­წი­სა.
მე ის კა­ცი არა ვარ, მტრებს რომ ვე­უბ­ნე­ბი, ერეკ­ლეს მე­ზარ­ბაზ­ნე­ე­ბი არა ჰყავ­სო, მე ამით ხაზს ვუს­ვამ ქუ­თა­ი­სის არსს, მის დი­ად ძა­ლას. თუმ­ცა­ღა, მტერ­მა ისიც იცის, რომ ქუ­თა­ი­სი, სამ­ხედ­რო სტრა­ტე­გი­ის მხრით, მხო­ლოდ და მხო­ლოდ ქარ­თვე­ლე­ბის­თვი­საა ხელ­საყ­რე­ლი. იგი ვე­რა­ვინ გა­მო­ი­ყე­ნა სა­თა­ვი­სოდ - ვერც არაბ­მა, ვერც თურ­ქმა, ვერც მონ­ღოლ­მა, ვერც ოს­მა­ლომ და მით უფ­რო ვერც რუს­მა.
ქუ­თა­ისს ამის ძა­ლა გა­აჩ­ნია და ამი­ტომ ქუ­თა­ის­ზე და ტფი­ლის­ზე ლაშ­ქრო­ბა ვერც ქარ­თველს გა­მო­უ­ვი­დო­და და ვერც ვე­რა­ნა­ირ მომ­ხვდურს, რა­მე­თუ ჩვენ ყვე­ლა­ნი ქუ­თა­ის­ში ვხვდე­ბით ყვე­ლას მტერ­საც და მოყ­ვა­რე­საც.
* * *
ერ­თა­დერ­თი ქა­ლა­ქი, სა­დაც შე­იძ­ლე­ბო­და შეხ­ვედ­რო­დნენ ერ­თმა­ნეთს ჩერ­ჩი­ლი, სტა­ლი­ნი და ჰიტ­ლე­რი ყო­ველ­გვა­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი ამ­ბი­ცი­ე­ბი­სა და ქვე­ნაგ­რძნო­ბე­ბის გა­რე­შე, უბ­რა­ლოდ, ხო­შის გა­სას­წო­რებ­ლად, ეს ქუ­თა­ი­სია.
მა­ნუ­ჩარ კა­ჭა­ხი­ძე,
2 მა­ი­სი, 2010, აშშ